Proyekto sa Filipino 10

Pagtitiis ni Maria Joy Maikling kwento ni Juliana Billones Isang araw sa bayan ng Rilaoma, mayroong nagngangalang Maria Joy na nagluluto ng tinola para sa kanilang hapunan. Habang ang kaniyang kapatid na nagngangalang Yvette ay naglalaro ng manika sa sala. “Tara na’t kumain na tayo, Yvette.” sabi ni Maria Joy habang inaayos ang mga pinggan sa mesa. Kumain na ang mag-kapatid kahit wala ang kanilang ina. “Nasaan na si inay?” tanong ni Yvette. Hindi nasagot ng nakakatandang kapatid dahil maski siya ay hindi alam kung nasaan ito. “Bilisan na nating kumain. Ako ay maglalaba pa ng damit natin.” Pagod na sabi ni Maria Joy sa kaniyang kapatid. Tinitiis ang pagod sa pagluto ng pagkain, paglaba ng damit at paglinis ng bahay ni Maria Joy. Nang natapos na niyang ayusin at linisan ang bahay ay ipinatulog muna niya ang kaniyang kapatid at sunod siyang natulog. Nagising si Maria Joy ng alasinko ng umaga upang magluto at maghanda ng kanilang almusal at pananghaliang kakainin ng magk...

Utusan Sanaysay ni Juliana Billones Sa Pilipinas, marami na ang nadadamay sa mga patayan dahil sa war on drugs ni Pangulong Duterte. Marami ang buhay na nasasawi dahil sa mga iresponsableng gawain ng mga tao. Ang mga patayan na angaganap sa mga minorde edad na inosente ay hindi nabibigyang hustisya. Extra Judicial Killings, o ang pagpatay sa mga tao. Dahil ang droga ay sikat bilang ipinagbabawal na gamot, marami ang napagbibintangan na gumagamit nito. Ang mga napapagbintanagan ay madalas na ipinapatay. Pinapatay nalang bigla-bigla at hindi dumadaan sa makaturang paraan. Ang resulta nito sa mga nasasawing biktima ay ang kanilang pangarap ay mawawala na parang bula. Ang mga pumapatay sa mga biktima ay bigla nalang nakakatakas dahil hinahayaan nalang ng mga tao sa gobyernong mawalang bisa ang kanilang kasalanan. Maraming buhay ang nawawala dahil lang sa iresponsableng mga tao. Sa lahat lahat, ang mga iresponsableng tao ang may kasalanan dahil hindi muna sila nagee...

Pag-abot Tugmang tula ni Juliana Billones Nais kong makamit ang aking pangarap, Ito ay hinihiling ko sa mga ulap. Kahit maliit ang pagasang makamit gagawin ang lahat para lang makamit. Nais kong makatulong sa aking kapwa Lalung-lalo na sa mahal kong pamilya. Ayaw kong nakikita sila’y nagdurusa Kaya’t aabutin para sa kanila. Daan papunta dito’y hindi madali Peto tatapusing may ngiti sa labi. May mga pagsubok na aking haharapin Kaya’t susundin ang payong ibinilin. O aking pangarap, kay hirap makuha Daang tatahakin ko ay mahaba pa. Sa isang araw pag-abot tapos na rin at aking nakuha ang gustong bituin.

Tinola ni Inay Malayang tula ni Juliana Billones Ang simoy ng malinamnam na tinola bumubulong sa aking tenga na kumain. Amoy ay nananatili sa aking ilong kaya’t ako’y takam na takam sa luto ni inay. Inay, ipagluto mo po ako ng tinola dahil iyan ang paborito ko. Naging bata ng natikman Mapulang pisngi dulot ng mainit na sabaw. Sa isang kutsarang sabaw na mainit ako’y nadala na sa langit. Dumaan na sa aking lalamunan mgiti sa labi ay biglang nabuo. Mahal kong tinola ni inay hinahanap-hanap tuwing gutom. Pag-alaala ko sa aking inay Sa pamamagitan ng tinolang manok

Apyan Tugmang tula ni Juliana Billones Bawat kanto, patay rito, patay roon. Tao’y bangkay kahit may batas na tugon. Mga kapangyarihan ay naaabuso. O mga pulis, dapat tumigil na kayo. Droga rito, droga rine, droga roon Mahirap o mayaman ay nababaon. Takip dito, takip rine, takip roon Opisyales na umaabuso’y mabaon. Pinagbabawal na droga’y parang paguto, Sa una lamang ramdam masaya ito ngunit kung tumagal at may nakapansin Ito ay tiyak na papatayin ka rin. Kailan nga ba matatapos ang problema Paulit-ulit para ng sirang plaka. Dahil sa ipinagbabawal na galot Sa pilipinas, marami na ang takot.

Unti-unti Malayang tula ni Juliana Billones Simula sanggol hanggang kasalukuyan Ako’y dito nakatira at lumaki na. Paglipas ng segundo, oras, at taon marami narin ang nagbago. O gobyerno ano na ang nangyari? Bakit ganito na ang kinalabasan? Dati’y bayan parang ginto sobrang ganda, at ito’y maliwanag. O mamamayan, ano na ang nangyari bakit wala kayong pakialam? Pilipinas ay patuloy na dumidilim Sapagkat kayo’y nasa telepono ma lamang O ina ng bayan, patawad lupang sinilangan Ako ay humihingi ng kapatawaran Dahil ika’y maganda noon ngunit nasira na ngayon.

Abuso Tugmang tula ni Juliana Billones Nakita ng nasa itaas ang lahat dating malinis na daluyan ang dagat. Lupang tinataniman ng palayan Kalikasan, tao ang may kasalanan. Dati ay taniman ang lupang mataba palay na itinanim ng magsasaka. Sa kasalukuyan ito ay mas maganda mas maganda dahil puno ng basura. Simoy ng malinis na dagat at ilog, daming naliligo, ito’y dinudumog. Isda at pusit ay di na makain dahil sa mga tao, sila’y bobombahin. Kagandahan hindi na natin makita Ito’y naglaho na parang isang bula. Kalikasan ay ginawang basurahan Kalikasan, tao ang may kasalanan.

                 BAYANI KONG INA Maikling kwento ni Trixie Leonardo Siyam na buwan akong nasa sinapupunan niya. Pagmulat ng aking mata ay ang pinakamagandang babae agad aking nakita. Kanyang mga ngiti na walang kasing tamis at kanyang haplos na puno ng pagmamahal. Nais kong ibahagi sa inyo ang kwento ng aking ina. Ang aking ina na si Irene. Isa siyang OFW sa Japan. Ang aking ina ay hindi nakapagtapos ng pag-aaral at elementarya lamang ang kanyang natapos. Sila noon ay nakatira lamang sa riles at siya ay naghahanap-buhay para sa kanyang sarili dahil sila’y mahirap lamang. Si Irene ay kung saan-saan nagtrabaho. Siya’y naging danser sa bar, nagtinda, at kung anu-ano pa. Dahil nga wala silang sapat na pera siya na ang bumuhay sa kanyang sarili at hindi na umasa sa kanyang pamilya. Hanggang sa siya ay kinasal at kanyang napangasawa na si Mar. Ito ang tumanggap sakanya ng buo kahit pa siya’y mahirap lamang. Nagkaroon sila...

SALOT SA LIPUNAN Sanaysay ni Trixie Leonardo         Ito ang pangunahing problema ng lipunan sa panahon ngayon dahil marami na ang masasamang pangyayari na naganap sa ating lipunan. Mayroong bawal na gamot na ginagamit ang ibang tao. Karamihan sa kanila ay nalulong sa bisyo lalo na sa pag-gamit ng droga. Iba’t iba ang dahilan kung bakit nila ito piniling pasukin kahit na alam nila na ito’y delikado at makakasama sakanila.         Droga. Ang droga ay ang pinagbabawal na gamot. Ang droga ay ang nagsisilbing gamot nila sakanilang problema. Bata o matanda ito ang pinaglalaanan ng pera na akala nila’y ito’y makakabuti sakanila. Isang dahilan ng kanilang pag gamit nito ay ang kapabayaan ng magulang. Madalas, ito ay nagsisimula sa mahihirap dahil sa kanilang kakulangan sa pera ay dito nila kinukuha ang panustos sa gastusin. Sa pamilya kadalasan ng nagsisimula ang pagkalulong ng kabataan sa droga dahil sa kanila ...

WALANG KATULAD Malayang tula ni Trixie Leonardo Babaeng may ngiti lagi sa mukha Maungkot man o masaya Aking mga luha Hindi mo makikita Ako yung tipo ng tao Na walang inuurungan Kahit anong problema Akin ito’y nalalagpasan Aking nakaraan Sa aki’y nagpapatibay Ito ang nagsasabi Na tuloy lang ang buhay Salamat sa Diyos, Ako’y kanyang tinutulungan Nais kong bitawan, ang salitang “Napakasarap mabuhay”

HALINA SA PILIPINAS Malayang tula ni Trixie Leonardo Pilipinas ating tuklasin Magagandang tanawin ating libutin Sa iba’t ibang bayan iyong makikita Mga taong nakakabighani ang mga salita Masayang indayog ng mga musika Sa tining bawat bayan ay umpisa na ng pista Maraming pagkain Ang sa iyong ihahain Kultura ng mga Pilipino ay nakakamangha Kanya-kanyang paniniwala ang nagagawa Buhay na bato, Diyos ng bawat baryo at mga anito Ditto sa pinas ang may pinakamahabang pasko Sama-sama ang buong pamilya at nagsasalo-salo Marami ng banyaga ang tumitira ditto Dahil sa pagiging makabayan ng mga tao

PANGARAP SA BUHAY Tugmang tula ni Trixie Leonardo Nagsimula sa aking imahinasyon Inasam na sana’y makamit koi yon Sana ay dinggin ito ng Panginoon At ibigay ito sa tamang panahon Maging “Flight Attendant” aking pangarap Susumikapin ko kahit pa mahirap Walang pagkakataon na sasayangin Ang buong mundo ay aking lilibutin Ito’y regalo ko sa aking magulang Mabawi manlang aking pagkukulang Sabi nga nila tiyaga lang ang kailangan Kapag gusto mo dapat mong ipaglaban Matapos lang aking mga paghihirap Aasahan ko’y kapalit nito’y sarap Aakyatin ang rurok ng tagumpay Salamat sa Diyos, sa tulong niya’t gabay

PARA SA KALIKASAN Tugmang tula ni Trixie Leonardo Inang kalikasan kay sarap pagmasdan Lalo na kapag ito’y inalagaan Pero bakit ganito ang nangyayari? Parang tayo’y abusado’t nawiwili? Ang ilog ay panatilihing malinis Kalsada ay huwag hayaang madungis Basura’y itapon sa tamang tapunan Dahil ito’y hindi magandang pagmasdan Ang mga bulaklak nagbibigay ganda Pero bakit ganyan sila’y nalalanta? Oh, bulubundukin ang sarap tanawin Ngunit bakit ito’y kailangan sirain Kalikasan dapat nating alagaan Diyos ang may gawa huwag nating pabayaan Kapag nakita niya na ito’y magulo Baka ang lahat biglaan ay maglaho

MAAYOS NA BANSA HANGAD NG LAHAT Tugmang tula ni Trixie Leonardo Edukasyon, susi sa kinabukasan Ngunit estudyante’y nagpapaligsahan Ang katalinuha’y wala sa medalya Pero dito na binabase ng iba Sa lugar naming ay puro na patayan Nasaan ang hangad na kapayapaan? Walang pinipili bata o matanda Dugo’y nagkalat hustisya’s nasaan na? Tinatawag na “DROGA” itong problema Patay agad basta ika’y nakalista Ibang polisya’y naging kasabwat na Sa kasamaan niyo, Diyos na ang huhusga Anong nangyayyari sa ating lipunan? Ito na ba’y talagang pinabayaan? Aming president kami’y tulungan mo Tiwala naming ay ibinigay sa iyo